DİKKAT : İÇİŞLERİ BAKANLIĞI GENELGESİNE GÖRE 

08.09.2020

SAYI: 59277437-000-E 33144

Genelge kapsamında Turizm amaçlı ikamet izni kısıtlamasına tabi ülke vatandaşlarının ikamet izinlerinin uzatılmaması ve Covid 19 pandemisi sebebiyle ülkelerine çıkış yapamamaları nedeniyle ülkemizde illegal duruma düştükleri ve eğitim, sağlık gibi temel hizmetlere erişim noktasında çeşitli mağduriyetler yaşadıkları tespit edildiğinden pandemi koşullarının durumuna göre yeniden değerlendirme yapılmak üzere ‘turizm amaçlı ikamet izni kısıtlaması’ uygulaması ikinci bir talimata kadar askıya alınmıştır. 

 

Türkiye'de Oturma İzni

2

Genel bilgi

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı değilseniz ve Türkiye sınırları içinde 90 günden fazla kalmak istiyorsanız, oturma izni için başvurmanız gerekir. Eğer süresi geçerli bir vizeye sahipseniz, ülke sınırları içinde vizeniz sona ererse veya 90 günlük maksimum oturma süresini doldurduktan sonra, oturma iznine başvurabilirsiniz.

Türkiye’de yabancılara verilen oturma ( ikamet ) izinleri, başlıca şu kategorilerdedir:

  • Kısa süreli oturma izni (En fazla 1 yıl)
  • Aile birleşimi oturma izni (En fazla 2 yıl)
  • Öğrenci oturma izni (Öğrenim süresi boyunca)
  • Uzun süreli oturma izni (Kesin olmayan bir süre boyunca)
  • İnsani oturma izni (En fazla 1 yıl)
  • İnsan kaçakçılığı kurbanları için oturma izni (30 gün ile 6 ay arasında bir süreliğine düzenlenir, en fazla 3 yıl boyunca izin verilir)

Kısaca bu ikamet izni çeşitlerinden bahsedelim.

Kısa süreli oturma ( ikamet ) izni : 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 31 ve 33. maddeleri ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 28 ve 29. maddelerinde yapılan düzenleme ile, aşağıdaki kriterleri taşıyan yabancılara, kısa süreli oturma izni verilebilmektedir.

  • Bilimsel bir araştırma için ülkemize gelecek olan yabancılar,
  • Ülkemizde, konut, işyeri, arsa gibi taşınmaz bir mülke sahip olan yabancılar,
  • Ülkemizde iş kuracak olan yabancılar, iş kuracağı ortakları tarafından davet edilmesi halinde,
  • Hizmet içi eğitim programına katılacak olan yabancılar,
  • Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde, eğitim veya benzeri amaçlarla gelecek olan yabancılar,
  • Ülkemizi ziyaret amacıyla gelecek olan yabancılar, gezecekleri yerleri, ne kadar süre kalacaklarını, nerede kalacaklarını iletmeleri halinde,
  • Ülkemizde tedavi olacak yabancılara, kitlesel bir tehdit yaratmayacak hastalığı varsa,
  • Adli veya idari makamların talep veya kararlarına bağlı olarak Türkiye’de kalması gereken yabancılar,
  • Aile ikamet izni şartlarını kaybetmesi halinde, kısa dönem ikamet iznine geçirilecek olan yabancılar,
  • Türkçe öğrenmek isteyen ve bu sebeple ülkemize gelmek isteyen yabancılar,
  • Ülkemizde eğitim, staj, kurs gibi aktivitelere katılmak için, kamu kurumlarının talebiyle gelecek olan yabancılar,
  • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı olan yabancılar,

kısa dönem oturma izni alabilmektedir. Kısa dönem oturma izni süresi, en fazla 2’şer yıl olacak şekilde kullandırılır.

Aile oturma ( ikamet ) izni : 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 34 ve 37. maddeleri ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 30 ve 34. maddesinde yapılan düzenleme ile, aşağıdaki yabancılara, aile oturma izni verilmektedir.

  • Bir Türk ile evli olan yabancıya
  • Kendisinin ya da eşinin ergenlik çağına girmemiş olan yabancı çocuğuna,
  • Kendisinin ya da eşinin bağımlı olan yabancı çocuğuna

Aile oturma izni alan kişinin yabancı çocuğu, 18 yaşına kadar ücretsiz eğitim hakkına sahip olur.

Öğrenci oturma ( ikamet ) izni : 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 38 ve 41.  maddeleri ile Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 35 ve 39. maddelerinde yapılan düzenleme ile, öğrenci oturma izni alabilecek olan yabancılar şunlardır;

  • Aile ikamet izni olmayan yabancı çocuklar ( 18 yaşına kadar yararlanabilirler )
  • Ülkemizde bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans, doktora, Tıpta Uzmanlık Eğitimi (TUS), Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi (DUS) seviyelerinde eğitim görecek olan yabancılar.

Öğrenci oturma izni alacak olan yabancılara, öğrenim süresini geçmeyecek şekilde izin verilir.

Uzun süreli ( dönem ) oturma ( ikamet ) izni : 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 42 ve 45. maddeleri ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 40 ve 43. maddelerinde yapılan düzenleme ile, uzun dönem oturma izni alabilecek olan yabancılar şunlardır;

  • Türkiye’de aralıksız en az 8 yıl ikamet izniyle kalmış olan ya da Göç Politikaları Kurulunun belirlediği şartlara uygun olan yabancılara, bakanlığın verdiği onay ile valilikler tarafından uzun dönem ikamet izni verilebilir.
  • Mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü sahipleri ile, insani ikamet izni sahiplerine ve geçici koruma sağlananlara, uzun dönem ikamet iznine geçiş hakkı tanınmamaktadır.

İnsani oturma ( ikamet ) izni : 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 46 ve 47. maddeleri ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 44. maddesinde yapılan düzenleme ile, aşağıdaki şartlara uygun olan yabancılara, insani oturma izni verilmektedir;

  • Çocuğun, ülkemiz için çok faydalı olabileceği göz önüne alındığı durumlarda
  • Haklarında sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı alındığı hâlde, yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları makul veya mümkün görülmediğinde,
  • Kanunun 55 inci maddesine göre, yabancı hakkında sınır dışı etme kararı alınmadığında,
  • Başvuru sahibinin, ilk iltica ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince
  • Olağanüstü durumlarda

İnsani oturma izni, gerekli görüldüğü takdirde valilikler tarafından, en fazla 1 yıl süre ile verilir ve duruma göre süre uzatılabilir.

İnsan kaçakçılığı mağduru yabancılara verilen oturma ( ikamet ) izni : 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 48 ve 49. maddeleri ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 45 ve 46.  maddelerinde yapılan düzenleme ile, insan kaçakçılığı mağduru olan yabancılara verilir. Valilikler tarafından verilen bu izin, 30 gün olarak düzenlenir. Gerekli görüldüğü hallerde 6’şar aylık sürelerle uzatılır. Ancak insan kaçakçılığı mağduru olan yabancılara verilecek ikamet izni, toplamda 3 yılı geçemez.

Yabancı oturma iznine nasıl başvurulur?

Türkiye’de oturma izni almak için kendi ülkenizdeki Türk konsolosluklarına müracaat etmeniz gerekir. Eğer anavatanınızdan ayrıysanız, bulunduğunuz ülkedeki konsolosluklar da bunun için doğru adrestir. Türkiye sınırları içerisindeyseniz de, bütün şehirlermizde bulunan valiliklerin, il göç idareleri üzerinden başvuru yapabilmeniz mümkündür.

Yabancı oturma izni için hangi belgeler gerekli?

  • Oturma iznine başvurmak isteyen yabancıların, bitiş süresine 60 günden daha fazla bir süre kalmış geçerli bir pasaport veya seyahat belgesine sahip olmaları gerekir. En az 4 adet vesikalık fotoğraf da istenen belgeler arasında yer alır. (İşinizi sağlama almak için 8 tane çektirebilirsiniz)
  • Vize belgeniz, varsa oturma izin başvuru formunuz ve başvuru bedelini bankaya yatırdığınıza dair dekontla birlikte başvuruda bulunabilirsiniz.
  • Başvuracağınız oturma izni çeşidine göre, ek belgelerinizi yanınızda bulundurmanız gerekebilir. İşvereninizden aldığınız sertifikalar, mezun olduğunuz okul, banka hesap dökümleri ve daha birçok belge, oturum izni almanıza yardımcı olabilir.
  • Oturma izni çeşidine ve başvuru sebebine göre değişmekle birlikte; başvurunuzun kabul edilmesi durumunda, 6 ay ila 5 yıl arasında bir süre boyunca, Türkiye sınırları içinde ikamet etme hakkına sahip olabilirsiniz. Tüm bu işlemler için harcamanız gereken ücret ise 60 € – 80 € arasında değişebilir.
  • Geçerli bir özel sağlık sigortasına sahip olmak,

başvuru esnasında aranan şartlardan biridir.

Başvurunuzun kabul edilmesiyle birlikte ( vatandaşı olduğunuz ülkeye göre değişebilir )  her ay 5 ila 10 $ arası bir ücreti, vergi daireleri veya bankalar aracılığıyla ödemeniz gerekir. Alacağınız ikamet izni yalnızca Türkiye’de yaşayabilmeniz içindir. Eğer Türkiye’de çalışıp para kazanmak istiyorsanız, yabancı çalışma iznine de başvurmanız gerekir.

Oturma izni nasıl yenilenir?

Oturum izninin süresinin bitmesine en fazla 60 gün kala, devlet dairelerine başvuruda bulunarak, oturum izni süresinin uzatılmasını talep edebilirsiniz. Hâlihazırdaki oturum izninizin süresi sona erse de, başvurunuz sonuçlanana kadar tarafınıza verilecek olan belgeyle Türkiye sınırları içinde ikamet etmeye devam edebilmeniz mümkündür. Başvurunuzun kabul edilmesi durumunda yeni oturum izni, eski oturum izninin bittiği süreden itibaren geçerli kabul edilecektir.

Ortada hiçbir sebep yokken, süresi dolmadan ikamet izninizi uzatmak istemeniz durumunda, sınır dışı edilme riskini de göze almanız gerekir.

Farklı bir oturma iznine başvurmak için neler gerekir ?

Bazı özel durumlarda farklı oturma izinleri için başvuru yapabilmeniz de mümkün. Örneğin; anne veya babanızdan birisi Türk vatandaşı ise, 18 yaşını geçtikten sonra kısa süreli oturum iznine başvurabilirsiniz. Bunun için karşılamanız gereken tek kriter, Türkiye’de en az 3 yıldır ikamet ediyor olmanızdır.

Bir Türk vatandaşından boşandıktan sonra da Türkiye’de yaşamaya devam etmek istiyorsanız, yine kısa süreli oturum izni talep edebilirsiniz. Eğer hiçbir adli sicil kaydınız yoksa ve Türkiye’de 3 yıldır yaşıyorsanız, başvurunuz kuvvetle muhtemel olumlu sonuçlanacaktır.

Uzun süreli oturma izni nasıl alınır?

Türkiye sınırları içinde uzun süreli oturum izni almak istiyorsanız, aşağıdaki kriterleri karşılıyor olmanız gerekir:

  • 8 yıl boyunca sürekli olarak Türkiye’de ikamet etmek
  • 3 yıl boyunca hiçbir sosyal yardım almamış olmak
  • Kendinizi ve ailenizi geçindirebilecek kadar düzenli gelir elde etmek
  • Adli sicil kaydınızın olmaması, topluma karşı bir tehlike teşkil etmemeniz

Bu kriterleri karşıladığınızı düşünüyorsanız, diğer yabancılar oturma izni çeşitlerinde gereken tüm belgelerin yanı sıra, mavi renkli ikamet tezkeresi ve vergi kimlik numaranızla başvuruda bulunabilirsiniz.